آفتابگردان (Helianthus. annuus) یک گیاه یک‌ساله، بلند با رشد سریع است که برگ‌های پهن و بیضی_قلبی شکل و تقریباً پرزدار دارد و در تابستان گل‌های بزرگ (تا حدود ۳۰ سانتی‌متر) زردرنگ و درخشان تولیدمی‌کند. گل‌برگ‌های زردرنگ اطراف یک دیسک مرکزی (طبق) به رنگ قهوه‌ای تیره قرارگرفته‌است. این گل جاذب زنبورعسل است. دانه‌های آفتابگردان در دیسک مرکزی تولیدمی‌شوند. بجز سه گونه در آمریکای جنوبی، همۀ گونه‌های Helianthus بومی ایالات متحده، کانادا و شمال مکزیک هستند. نام گل آفتابگردان ممکن است از شکل آن که شبیه خورشید است نشأت گرفته‌باشد. بذور آفتابگردان در قرن شانزدهم از قارۀ آمریکا به اروپا آورده‌شد، جایی که به همراه روغن آفتابگردان دانه‌ها نیز به طور گسترده به‌عنوان مادۀ غذایی استفاده‌می‌شدند. در ابتدای گل‌دهی آفتابگردان در طول روز کج می‌شود تا به سمت خورشید بچرخد اما وقتی گل‌ها شکوفا می‌شوند، چرخش متوقف می‌شود. این ردیابی خورشید در سرهای آفتابگردان جوان را هلیوتروپیسم می‌نامند. در زمان بالغ‌شدن آفتابگردان‌ها به‌طورکلی به طرف مشرق هستند.
آفتابگردان گیاهی آسان‌رشد است و نیاز به مراقبت کمی دارد. گل‌ها بر روی ساقه‌های قائم و محکم تولیدمی‌شوند. آفتابگردان و سایر گونه‌ها، به‌ویژه سیب‌زمینی ترشی (H. tuberosus)، در مناطق معتدل و برخی مناطق گرمسیری به‌عنوان محصول غذایی برای انسان، گاو و طیور و گیاهان زینتی کشت می‌شوند. گونۀ H. annuus معمولاً در طول تابستان و اوایل پاییز رشدمی‌کند و اوج فصل رشد آن اواسط تابستان است.